شمال نیوز: محسن کریم‌پور/ شورای عالی انقلاب فرهنگی، نهادی بالادستی در حوزه فرهنگ است که اعضای آن توسط رهبری منصوب می‌شوند. جستجو در پایگاه رهبری و فضای اینترنت نشان می‌دهد آخرین حکمی که رهبری برای اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی صادر کرده‌اند حکمی است که در مهرماه ۹۳ برای انتصاب اعضای این شورا صادر کرده‌اند. مطابق این حکم، اعضای شورا برای ۳ سال منصوب شدند.

قاعدتا مهرماه ۹۶ سررسید پایان حکم اعضای کنونی شورای عالی بود اما تاکنون حکم جدید صادر نشده است. آخرین خبری که در این زمینه منتشر شد گفت‌وگویی از دبیر این شورا در مرداد ۹۸ بود که اظهار امیدواری کرده بود در سالگرد ابلاغ حکم، اعضای جدید معرفی شوند؛ امری که تاکنون رخ نداده است. امیدواریم با تعیین اعضای جدید ،با انگیزه و جوان ، این شورا تحرکی دوچندان پیدا کند .

از سوی دیگر نگاهی به وظایف این شورا می‌اندازیم. مطابق آنچه در سایت شورا آمده است وظایف این نهاد در سه حوزه «سیاست‌گذاری، تدوین ضوابط و نظارت» است.

تهیه و تدوین سیاست‌ها و طرح‌های راهبردی کشور در زمینه‌های مختلف فرهنگی از جمله در حوزه‌های زنان، تبلیغات، اطلاع‌رسانی، چاپ و نشر، بیسوادی، دانشگاه‌ها، برقراری روابط علمی و پژوهشی و فرهنگی با سایر کشورها، همکاری حوزه و دانشگاه، فعالیت‌های دینی و معنوی، تهاجم فرهنگی و سایر حوزه‌های فرهنگی مربوطه از جمله وظایف سیاست‌گذاری این شورا محسوب می‌شود.

همچنین تعیین ضوابط تأسیس مراکز علمی و آموزشی و نیز ضوابط گزینش مدیران و استادان و دانشجویان از جمله وظایف این شورا می‌باشد. بررسی و تحلیل شرایط فرهنگی ایران و جهان، بررسی الگوهای توسعه و پیامدهای فرهنگی آن، بررسی وضع فرهنگ و آموزش کشور و نیز نظارت بر اجرای مصوبات شورا از جمله وظایف نظارتی شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌باشد.

به نظر می‌رسد برای انجام این وظایف و پیگیری برای رسیدن به اهداف، نیاز به حضور افرادی تازه‌نفس در این شورا احساس می‌شود. افرادی که علی‌رغم تجربه، روحیه جوانی و انگیزه کافی برای رسیدگی به این وظایف داشته باشند. اعضای حقوقی که طبیعتا مشاغل دیگری دارند و رسیدگی به امور شورا در اولویت کاری‌شان نیست. اعضای حقیقی شورا هم عمدتا عهده‌دار مناصب دیگری هم هستند و شاید مشغله باعث شود نتوانند به میزان کافی برای این شورا وقت بگذارند. پس شاید بد نباشد نیروهایی جوانتر و با مشغله کمتر به اعضای شورا اضافه شوند.

درباره عملکرد شورا در دوره‌های گوناگون هم پرسش‌های زیادی در افکارعمومی مطرح است. شاید بد نباشد دبیر این شورا به صورت دوره‌ای گزارشی برای مردم منتشر کرده و اقداماتی را که توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی انجام شده است به اطلاع عموم برساند. آنچه از اخبار روابط عمومی این نهاد منتشر می‌شود نشان‌دهنده این است که انتصاب رؤسای دانشگاه‌ها عمده وقت شورا را به خود اختصاص داده است. حداقل دبیر شورا در پایان این دوره، گزارشی از سیاست‌گذاری‌ها، تدوین ضوابط و نظارت این شورا ارائه دهد.

شاید یکی از عللی که باعث شده است این شورا، حداقل در افکار عمومی در عمل به وظایفش ناتوان باشد جایگاه حقوقی آن است. متاسفانه شورای عالی انقلاب فرهنگی حتی در میان کارگزاران کشور ما هم جایگاه مشخصی ندارد . همین مسئله باعث شده است جایگاه درستی در نظام سیاستگذاری فرهنگ کشور نداشته باشد.

  طبیعتا اگر این شورا جایگاه قانونی مشخصی داشت، بهتر می‌توانست وظیفه سیاستگذاری و نظارت را انجام دهد و در پیشگاه افکارعمومی دستش پرتر می‌بود. شاید بد نباشد شورای عالی انقلاب فرهنگی برای بهبود جایگاه حقوقی‌اش کاری کند و پیش‌نویس قانونی برای تثبیت جایگاه خود به مجلس ارائه کند.

در نهایت باید گفت وجود یک نهاد بالادستی و فراقوه‌ای برای سیاست‌گذاری و نظارت کلان در حوزه فرهنگ مفید به‌نظر می‌رسد چرا که می‌تواند فراتر از سه قوه برای مسائل فرهنگی سیاست‌گذاری کند. نهادهای فرهنگی در کشور ما متعددند و صرفت مجلس شورای اسلامی نمی‌تواند برای این حوزه تصمیم‌گیری کند. اما شورای عالی انقلاب فرهنگی به دلیل ماهیت فراقوه‌ای می‌تواند این وظیفه مهم را انجام دهد؛ به شرطی که مشغول امور جزئی نشود و وظایفش را به‌درستی انجام دهد.